انواع متفاوتی از دیوارها وجود دارند که در سازه‌ها، سوله‌ها و پروژه‌های متعدد استفاده می‌شوند و هر کدام از آنها نیاز به بررسی و شناخت کامل دارند. اما در ارتباط با اجزای غیرسازه‌ای ساختمان، عموماً با دو نوع از دیوارها بیشتر سروکار داریم. دیوارهای داخلی و دیوارهای خارجی ساختمان. هر دو این دیوارها در زمان ساخت باید طبق مقررات و الزامات مشخص‌شده ساخته‌شوند و مقاوم‌سازی‌های لازم در مورد آنها صورت گیرد. دیوارهای داخلی یا همان تیغه‌های داخلی ساختمان موضوع بحث ما در این نوشته می‌باشد و بررسی آن هدف ما است. چرا که دیوارهای خارجی نیاز به مقاله‌ای جداگانه برای بررسی دارند و در آینده‌ای نزدیک جداگانه به بررسی آن می‌پردازیم.
اگر به‌خاطر داشته‌باشید زمانی بود که الزامات خاصی در زمان دیوارچینی تیغه‌های داخلی وجود نداشت و دیوارها به صورتی ساده و بدون رعایت الزامات خاصی ساخته‌می‌شد، اما امروزه در تمامی پروژه‌ها الزامات و مقرراتی وجود دارند که باید رعایت شوند. این الزامات برای این است که میزان آسیب‌ها در زمان بروز بلایای طبیعی، مخصوصاً زلزله کاهش یابد. وقتی صحبت از زلزله می‌شود، به جرئت می‌توان گفت که یکی از المان‌هایی که در ساختمان‌ها سبب خسارات بدی می‌شود، تیغه‌ها می‌باشند. این خسارات زمانی بیشتر اهمیت پیدا می‌کنند که از تیغه‌های داخلی ساختمان برای مهار لوازم و تجهیزات استفاده می‌کنیم از جمله این تجهیزات می‌توان به لوله‌کشی‌ها، قفسه‌ها، اتاقک‌های الکتریکی اشاره کرد.
چه الزاماتی طبق پیوست ششم آیین‌نامه 2800 در زمان ساخت دیوارهای داخلی باید رعایت شود؟
- به مانند دیوارهای خارجی ساختمان، در زمان ساخت باید فاصله‌ای، بین اسکلت اصلی (ستون‌های فلزی و بتونی) و دیوار ایجاد شود. برای ایجاد این فاصله باید از تجهیزات و مقررات لازم تبعیت کرد.
- فاصله ایجادشده باید با استفاده از یک نوع ماده تراکم‌پذیر مانند پشم سنگ ضد‌رطوبت، یونولیت یا پلی یورتان پر شود. این فاصله باید به اندازه و طبق محاسبات انجام‌گیرد. (نکته: در صورت عدم استفاده منجر به ایجاد پل حرارتی می‌گردد. یعنی قسمتی در دیوار ایجاد شده‌است که رسانایی حرارتی بسیار بالایی دارد و میزان اتلاف انرژی به شدت افزایش می‌یابد، این مسئله در دیوارهای خارجی بیشتر مشهود است.)
- حتماً باید در قسمت‌هایی که از مواد تراکم‌پذیر استفاده‌شده، از رابیتس یا یک شبکه الیاف استفاده‌کرد تا بعد از انجام نازک کاری‌ها دیوار از آن قسمت‌ها دچار ترک‌خوردگی نشود.
- اگر پیش‌بینی شود که تیغه باید علاوه بر بار خود، تجهیزات دیگری را نیز مهار کند مانند سیستم‌های لوله‌کشی، قفسه‌ها و … باید محاسبات لازم صورت‌گرفته و تسلیحات لازم انجام گردد.
- اگر در ساختمان تیغه‌ای داشته‌باشیم که ارتفاع کامل کف تا سقف را نداشته‌باشد یا به عبارتی دیوار کوتاه داشته‌باشیم باید از قاب سازه‌ای جداگانه برای آن استفاده شود، این موضوع در مورد دیوارهای بتونی از حساسیت بیشتری برخوردار است.
فاصله جداسازی بین دیوارهای داخلی از ستون‌ها و از سقف چه مقدار باید باشد؟
فاصله دیوار تا ستون باید 1 درصد ارتفاع کف تا کف طبقه باشد و فاصله تا سقف باید با بشترین دو مقدار 25 میلی متر باشد و میزان حداکثری خیز تیر در دراز مدت در نظر گرفته‌شود.
تیغه پانلی
اگر ارتفاع دیوار زیاد باشد به نحوی که پیش‌بینی شود این دیوار قابلیت تحمل بار خمشی وارده بر آن را ندارد باید از وال پست‌های کناری و تیرک‌های افقی میانی برای تقویت آن استفاده‌شود. نکته این است که تیرک افقی باید به وال پست متصل شده و به سازه اصلی (ستون‌ها) متصل نشود.
نکته بعدی این است که در زمان نازک‌کاری و استفاده از هر گونه پوششی بر روی دیوار نباید اتصال کشویی و قابلیت حرکت دیوار داخل مهار از آن سلب شود. و باید این پوشش به نحوی صورت گیرد که تیغه پانلی همواره قابلیت حرکت در داخل صفحه را داشته‌باشد.
زمانی که از تیغه‌های پانلی استفاده می‌کنیم نیازی به استفاده از وال پست‌های میانی یا کناری نیست اما باید با استفاده از نبشی یا قطعه اتصال که در تراز با سقف و کف ساختمان باشد دیوار را مهار کرد. و مهار آن به‌صورتی باشد که دیوار در میان آن به صورت کشویی جابه‌جا شود.
دیوار پیش‌ساخته یا دیوار پانلی یا ساندویچ‌پانل‌ها، از جمله قطعاتی است که جایگزین دیوارهای قدیمی و سنتی شده‌اند. این دیوارها قدرت تحمل بار را ندارند و عموماً برای تیغه‌های داخلی ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. از اجزای تشکیل‌دهنده این دیوارها، هسته درونی آن است که یک نوع عایق حرارتی می‌باشد. عموماً این ماده فوم پلی یورتان می‌باشد که وزن اندک و رسانایی حرارتی پایین دارد و از بالا رفتن بار مرده ساختمان جلوگیری می‌کند. در زمانی که از این نوع دیوارها برای تیغه‌های داخی استفاد می‌کنیم باید الزاماتی را رعایت کنیم.
تیغه‌های بلوکی
در صورتی‌که از تیغه‌های بلوکی استفاده‌کنیم، حتماً باید دیوار با استفاه از المان میلگرد بستر تسلیح شود. در ملات با ضخامت بالا از میلگرد بستر نردبانی یا خرپایی استفاده‌می‌شود و اگر ضخامت آن کمتر از 4 میلی‌متر باشد از بست‌ها ساده یا تسمه دوخت برای یکپارچگی و تسلیح دیوار استفاده می‌شود.
در صورتی‌که برای دیوارهای داخلی از تیغه‌های بلوکی استفاده‌کنیم به مانند دیوارهای پانلی باید فاصله‌ی مقرر شده بین ستون‌ها و دیوار رعایت شود و برای مهار آن از تجهیزاتی مانند بست یو شکل و رادیکالی، وال پست منقطع، نبشی منقطع و … استفاده‌شود. اگر ارتفاع دیوار از 3.5 متر کمتر باشد نیازی به استفاده از وال پست‌های کناری نیست.
