در شرکت پوکاسازه، ما همواره به معرفی سازه‌هایی می‌پردازیم که از یک سو از نظر معماری مدرن و نوآورانه هستند و از سوی دیگر، از نظر مقاومت و توانایی مقابله با زلزله، می‌توانند الگویی مناسب برای سایر پروژه‌ها باشند. در بیشتر مواقع، این سازه‌ها از کشورهای پیشرفته و در نقاط مختلف دنیا انتخاب می‌شوند تا تحسین و شایستگی آنها را به نمایش بگذاریم. اما این بار تصمیم گرفته‌ایم که به جای نگاه به سازه‌های خارجی، به سراغ یکی از سازه‌های داخلی کشور برویم که نه تنها از نظر معماری و طراحی، بلکه از لحاظ مقاوم‌سازی در برابر زلزله نیز به‌طور برجسته‌ای عمل کرده است.
در پوکاسازه، ما بر این باوریم که کیفیت و نوآوری در هر نقطه از جهان ارزش تقدیر و ستایش را دارند. به همین دلیل، اگر سازه‌ای در داخل کشور نیز از کیفیت بالا برخوردار باشد، ما آن را شایسته توجه و تحسین می‌دانیم و از آن به‌عنوان الگویی برای دیگر پروژه‌ها یاد می‌کنیم. یکی از این سازه‌های برجسته، بیمارستان پارس در شهر رشت است که ترکیبی از معماری مدرن است و فرهنگ ساخت ایرانی را به بهترین شکل ممکن نمایان کرده است. این بیمارستان نه تنها از نظر زیبایی‌شناسی و طراحی معماری، یک اثر هنری محسوب می‌شود، بلکه به لحاظ مقاوم‌سازی در برابر زلزله نیز به‌طور بی‌نظیری طراحی و اجرا شده است.
بیمارستان پارس رشت – تلفیق معماری مدرن و عملکرد بهینه در طراحی بیمارستانی مقاوم و کارآمد
بیمارستان پارس در شهر رشت، با مساحتی حدود ۳۰,۰۰۰ مترمربع و 250 تخت تخصصی و فوق تخصصی، یکی از پروژه‌های برجسته در حوزه طراحی و ساخت بیمارستان‌ها به شمار می‌آید. این بیمارستان به‌طور خاص برای ارتقاء کیفیت خدمات درمانی و ایجاد محیطی مناسب برای بیماران و کادر پزشکی طراحی شده است. طراحی این پروژه بر اساس نیازهای پیچیده و متنوع یک بیمارستان مدرن، به گونه‌ای انجام شده که نه تنها عملکردهای درمانی را به خوبی پوشش می‌دهد، بلکه به ارتقاء تجربه بیماران و مراجعین نیز توجه ویژه‌ای دارد.
یکی از ویژگی‌های برجسته بیمارستان پارس، توجه به ترکیب مدرن و سنتی در طراحی آن است. فرم ساختمان به گونه‌ای طراحی شده که با سطوح شیبدار معلق، امتداد خط آسمان شهر رشت را حفظ می‌کند. در داخل بیمارستان، از آتریوم سراسری استفاده شده است که فضای گسترده‌ای را در طبقات مختلف فراهم می‌آورد و موجب تسهیل حرکت مراجعین و کارکنان بیمارستان می‌شود. این طراحی به‌ویژه در کاهش استرس بیماران و ایجاد حس راحتی و آرامش مؤثر است.
از لحاظ عملکردی، بیمارستان پارس با توجه به نیازهای تخصصی پزشکی و نیاز به کنترل عفونت‌ها، طراحی شده است. فضاهای درمانی به‌گونه‌ای از دیگر فضاها جدا شده‌اند که هیچ تداخلی میان آنها به وجود نیاید، همچنین از نور طبیعی به‌طور مؤثر در فضاهای داخلی بهره‌برداری شده است که موجب کاهش مصرف انرژی و ایجاد فضایی روشن و دلنشین می‌شود. فضای سبز و باغ‌ها نیز در بیمارستان پیش‌بینی شده‌اند تا فضایی آرام و طبیعی برای بیماران و همراهان آنها فراهم کنند.
این بیمارستان همچنین با در نظر گرفتن نیازهای در حال تغییر علوم پزشکی، انعطاف‌پذیری لازم برای گسترش و به‌روزرسانی بخش‌ها را در طول زمان داراست. فضای طراحی شده به گونه‌ای است که می‌توان به راحتی بخش‌های جدید را به مجموعه اضافه کرد، بدون اینکه روند درمانی بیماران مختل شود.
در نهایت، بیمارستان پارس نه تنها یک مرکز درمانی پیشرفته است بلکه به‌عنوان یک نماد از طراحی معماری مدرن و توجه به نیازهای فرهنگی و اجتماعی، به ارتقاء سلامت جامعه کمک می‌کند و ارتباطی نزدیک با بستر شهری خود برقرار می‌سازد.
مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها در برابر زلزله: بررسی استانداردها و نمونه موفق بیمارستان پارس رشت
بیمارستان‌ها به عنوان سازه‌های حیاتی در زمان وقوع بحران‌های طبیعی، نظیر زلزله، باید توانایی خود را در ارائه خدمات درمانی حفظ کنند. از آنجا که این مراکز درمانی باید بلافاصله پس از زلزله به کمک آسیب‌دیدگان بشتابند، طراحی لرزه‌ای آنها باید با دقت و بر اساس استانداردهای معتبر جهانی و داخلی انجام شود. در این راستا، نشریه 816 تحت عنوان “دستورالعمل طراحی لرزه‌ای سازه‌ای و اجزای غیرسازه‌ای بیمارستان‌ها بر اساس عملکرد” به صورت تخصصی به مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در برابر زلزله پرداخته است. این نشریه از جنبه‌های عملکردی و ایمنی ساختمان‌ها، به ویژه بیمارستان‌ها، در زمان بروز زلزله توجه دارد و هدف آن تضمین ادامه عملکرد این مراکز در شرایط بحران است.
اهمیت مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها و رعایت ضوابط طراحی لرزه‌ای
بیمارستان‌ها به دلیل نقش کلیدی که در زمان بحران ایفا می‌کنند، باید با رعایت ضوابط دقیق و به روز در برابر زلزله مقاوم‌سازی شوند. آیین‌نامه 2800 و نشریه 816 به عنوان دو منبع معتبر در طراحی لرزه‌ای، ضوابط خاصی برای مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها ارائه می‌دهند. آیین‌نامه 2800 ضوابط کلی و الزامات طراحی لرزه‌ای را برای تمامی سازه‌ها، از جمله بیمارستان‌ها، تعیین می‌کند، اما نشریه 816 بیشتر به جنبه عملکردی بیمارستان‌ها در زمان وقوع زلزله می‌پردازد و در نظر دارد که این ساختمان‌ها بدون اختلال در خدمات‌دهی، به فعالیت‌های درمانی خود ادامه دهند.
بیمارستان پارس رشت: طراحی لرزه‌ای مطابق با استانداردهای داخلی
بیمارستان پارس رشت یکی از نمونه‌های موفق از طراحی لرزه‌ای بیمارستان‌ها طبق استانداردهای داخلی است. این بیمارستان در طراحی خود به‌طور کامل از ضوابط و دستورالعمل‌های آیین‌نامه 2800 و نشریه 816 و سایر دستورالعمل ها داخلی پیروی کرده است. در ساخت این بیمارستان، اصول مقاوم‌سازی لرزه‌ای با رعایت تمامی استانداردهای طراحی جدید به کار گرفته شده تا در برابر خطرات ناشی از زلزله به طور کامل مقاوم باشد. توجه به جزئیات طراحی، از جمله انتخاب مکان احداث بیمارستان و رعایت نکات خاص برای اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای، به گونه‌ای انجام شده است که بیمارستان بتواند در شرایط بحرانی به ارائه خدمات درمانی ادامه دهد.
این بیمارستان به‌گونه‌ای طراحی شده که حتی در صورت وقوع زلزله، تمام بخش‌های آن قادر به فعالیت و انجام وظایف درمانی خود خواهند بود. با توجه به دستورالعمل‌های ارائه شده داخلی و بهره گیری و الگوبرداری از نمونه سازه های موفق خارجی، تمام مراحل طراحی و اجرا از جمله انتخاب محل احداث، طراحی سازه‌های فولادی و بتنی و مقاوم‌سازی اجزای غیرسازه‌ای به دقت بررسی شده‌اند. این اقدامات باعث شده که بیمارستان پارس رشت به عنوان یک بیمارستان مقاوم در برابر زلزله شناخته شود و عملکرد مطلوبی را در برابر حوادث طبیعی از خود نشان دهد.
انتخاب محل احداث و تحلیل خطر زلزله ی
در طراحی بیمارستان پارس رشت، علاوه بر توجه به نیازهای آرامش‌بخش و سکوت محیط برای بهبود بیماران، موقعیت سایت از نظر لرزه‌ای نیز با دقت بررسی شده است. این انتخاب به‌گونه‌ای انجام شده که بیمارستان در مکانی با خطر لرزه‌ای کم و در دسترس بودن خدمات اورژانسی و درمانی در صورت بروز حوادث طبیعی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. در نشریه 816، تأکید شده که بیمارستان‌ها باید در مناطق با خطر لرزه‌ای پایین احداث شوند و انتخاب موقعیت بیمارستان پارس رشت مطابق با این اصول انجام گرفته است تا از خطرات ناشی از زلزله به حداقل برسد.
حجم اصلی ساختمان به انتهای سایت منتقل شده است تا حداکثر فاصله را از بلوار اصلی که ترافیک سنگین و نوفه بالایی دارد، بگیرد و همچنین با رعایت فاصله مناسب از مناطق حساس به لرزش، شرایط بهینه‌ای برای پایداری لرزه‌ای فراهم شود. در طراحی بیمارستان، علاوه بر مسائل اقلیمی منطقه، توجه ویژه‌ای به تحلیل خطر زلزله و انتخاب مکان احداث در زمین با شرایط لرزه‌ای کم شده است تا در صورت بروز بحران، عملکرد بیمارستان با کمترین آسیب مواجه شود.
ساختمان بیمارستان در جهت شرقی-غربی با حدود 20 درجه انحراف به سمت شرق طراحی شده است تا بیشترین تطابق با اقلیم معتدل و مرطوب منطقه رشت داشته باشد. همچنین با توجه به ویژگی‌های طبیعی سایت، که در یک منطقه دشت‌مانند و مسطح قرار دارد، اختلاف ارتفاع در بالاترین و پایین‌ترین نقاط سایت تنها حدود 1 متر است که تغییرات شیب آن بسیار اندک و قابل چشم‌پوشی است و تأثیر زیادی در طراحی ندارد.
در کنار جنبه‌های اقلیمی و طراحی، فضای سبز به‌طور ویژه در داخل پروژه طراحی شده است. این فضای سبز به‌عنوان یک ویژگی مهم، علاوه بر خلق سیمای شهری مناسب در ورودی بیمارستان، محیطی طبیعی و سرسبز برای بیماران فراهم می‌کند. همچنین، بخش زیادی از پارکینگ‌ها در داخل ساختمان پیش‌بینی شده است تا از فضای باز به‌خوبی استفاده شود و زیبایی‌های طبیعی در محیط بیمارستان حداکثر گردد. در نتیجه، بیمارستان پارس رشت با در نظر گرفتن تمامی این فاکتورها از جمله موقعیت مناسب از نظر لرزه‌ای، به‌طور جامع به استانداردهای طراحی لرزه‌ای و اقلیمی و نیازهای درمانی منطقه پاسخ داده است.
