راه پله ها و اهمیت ایمنی سازی آنها در زمان بروز زلزله
یکی از اجزای بسیار با اهمیت هرسازه ای پله ها می باشند، مخصوصاً اگر سازه بلند باشد و دارای طبقات زیادی باشد. این مسیر تردد نقش بسیار حیاتی در سازه دارد. شاید در ساختمانهای بلند به دلیل استفاده از آسانسورها، راه پله ها کمتر استفاده شود اما در زمان بروز زلزله و آتش سوزی (یا هر دو به صورت همزمان) راه پله ها تنها راه خروج از سازه می باشد و امکان استفاده از آسانسور نیست. از طرفی برای انجام بسیاری از کارها مانند انتقال اثاثیه و بار از راه پله ها استفاده می شود. پس تنها وسیله فرار ساکنین وحشت زده در زمان بروز حوادث راه پله می باشد. حال با توجه به آنچه گفتیم می توانید به اهمیت مقاوم سازی این اجزا پی ببرید و می دانید تخریب این قسمت از ساختمان در زمان زلزله می تواند چه آسیب هایی بزند.
مشکلات طراحی و اجرای راه پله ها در ایران
در طراحی و اجرای راه پله ها در کشور ما چند مکشل عمده وجود دارد:
طبق آنچه در پیوست ششم آیین نامه 2800 آمده است، پله هم می تواند جزء اجزای سازه ای باشد و هم جزئی از اجزای غیرسازه ای. اگر سیستم راه پله ای که برای ساختمان در نظر می گیریم جزئی از اجزای اصلی ساختمان باشد، در زمان طراحی و اجرا باید مدل سازی گردد تا اثر بار وارده بر ستون و تیر لحاظ شود.
طراحان سازه ایی که در ایران فعالیت می کنند در زمان مدلسازی سازه در اپلیکیشن های مربوطه، تنها بارهای مرده و زنده مربوط به راه پله را در طراحی خود اعمال می کنند و اثرات متفاوت ناشی از راه پله بر سازه را بررسی ننموده و در طراحی های خودشان اعمال نمی کنند. حتی اگر این کار توسط طراحان صورت گیرد، از آنجایی که کنترل اثر مهاربندی راه پله بر سازه با توجه به دشواری طراحی، در نظر گرفته نمی شود، در زمان اجرا نیز اقدامی مبنی بر آن صورت نمی گیرد.
از طرفی دیگر مشکلی که در مدلسازی ها وجود دارد، عدم مدلسازی صحیح رمپ پله ها می باشد. نرم افزارهای طراحی آنها را به طور صحیح تحلیل نمی کنند و اطلاعاتی نا صحیح در اختیار مجریان قرار می دهند که سبب گمراهی و مشکلات جدی می گردد.
از آنجایی که در کشور ما راه پله معمولاً به صورت عضو مورب دو سرمفصل طراحی می شود و اتصال رمپ راه پله به صورت صحیحی صورت نمی گیرد، بارها و فشارهای جانبی بر اثر نیروی زلزله بر محل این اتصالات منظور نمی شود و کنترلی روی آن صورت نمی گیرد. این موضوع اغلب سبب ایجاد خرابی در محل اتصالات می شود که باعث آسیب به رمپ های راه پله و اعضای متصل به آن می شود.
راه حل مشکلات ارائه شده
تیر میان طبقه با اتصال X
تیر میان تیر با حذف مهار میلگرد تیر: در این روش برای کاهش ظرفیت خمشی تیر، مهار میلگردها در ستون حذف شده، و انتظار می رود هنگام وارد شدن لنکر، این میلگردها بر اثر کشش وارد شده در ای خود بلغزند و نیرویی منتقل نشود.
اتصال برشی – اصطکاکی دال پاگرد میان طبقه
