آجر جزء یکی از با قدمتترین مصالح ساختمانی میباشد، در گذشته اکثر سازههای مدرن به وسیله آجر ساخته میشد و مصالح ساختمانی که میتوانست جایگزینی برای آجر باشد به اندازه عصر حاضر نبود. همه ما ارتباط بهتری با سازههایی که به وسیله آجر ساختهشدهاست داریم به همین دلیل نمای آجری هنوز هم بسیار مورد توجه است و زیبایی و احساس خاصی به ساختمانها میبخشد و عموماً از این نماها برای دیوارهای پیرامونی ساختمان استفاده میشود و برای درون ساختمان به ندرت از نماهای آجری استفاده میگردد.

آجرها انواع مختلفی دارند که در چند دسته رسی، ماسه آهکی، بتونی و مارنی ساخته میشوند که شکل آنها به صورت توپر، سوراخ دار یا صفحات نازک میباشد. برای نمای ساختمان از آجرها در سه رنگ زرد کم رنگ، زرد پررنگ و بهی استفاده میشود.
نوع آجر نمایی که برای ساخت استفاده میکنیم باید بر اساس استاندارد SW و یا MW باشد. به طوری که اگر نما را در اقلیمهایی که زیاد در چرخه یخبندان هستند، اجرا کنیم باید از نوع SW استفاده کنیم و در اقلیمهایی با آب و هوای متوسط دمایی که کمتر در معرض یخبندان هستند، از آجرهای با استاندارد MW استفاده میکنیم.
حداکثر ضخامت نمای بنایی یا آجری 10 سانتی متر می باشد. که بر روی دیوارها نصب میگردد، این دیوارها می تواند از هر دو نوع باربر و غیرباربر باشد و معمولاً اگر ساختمانی با سه طبقه یا کمتر داشتهباشیم به احتمال زیاد دیوار از نوع باربر داریم در غیر این صورت در ساختمانهای بلند دیوار ما از جنس غیرباربر است. علاوه بر آن در اجرای نماهای آجری دیوار پشتیبان میتواند از نوع قاب فولادی سرد نوردشده، دیوار بلوکی AAC یا دیوار بنایی باشد.



الزامات عملکردی و اجرایی نماهای آجری
برای دیوارهای پیرامونی، نمای ساختمان یک پوشش محافظ در برابر عوامل جوی نیز میباشد و بسته به نوع نما، باید الزاماتی را در اجرا رعایت کرد تا در برابر عوامل جوی مقاوم باشد. نماها باید با استفاده از یک عایق حرارتی که در پشت نما و محل اتصال نما و دیوار پشتیبان میباشد تقویت گردند تا از انباشت آب در زمان بارندگی بین نما و دیوار جلوگیری شود و همینطور از میعان در دیوار خارجی در امان باشد. البته این قانون در مورد همه نماها صدق نمیکند و دارای استثناهایی میباشد. اگر جنس دیوار پیرامونی بتنی و بنایی باشد نیازی به استفاده از عایق نیست و حتی نیازی به استفاده از پوشش محافظ (نما) نیست. البته تشخیص مقاومت دیوار و نما در برابر عوامل جوی باید طبق آزمایشاتی که حداقل به مدت 2 ساعت تحت شرایط شبیهسازی شده قرار میگیرد بررسی شود. و سپس اگر از نفود آب از طریق درزهای کنترل نما، درزهای اطراف درها و پنجرهها و سایر بازشوها اطمینان حاصل شد، نما و دیوار را میتوان مقاوم در برابر کج باران دانست.
مطابق با نوع نما و با توجه به آنچه در ضابطه 714 آمده است، برای اینکه دیوارهای خارجی مقاوم در برابرعوامل جوی باشند، باید حداقل ضخامت اسمی را داشتهباشند. برای نماهای آجری که از نوع نماهای چسپاندهشده میباشد حداقل ضخامت نما باید 6.35 میلیمتر باشد.
الزامات مصالح ساختمانی در اجرای نماهای آجری
با توجه به نوع نمایی که قرار است برای ساختمان کار شود، باید الزاماتی در مورد مصالح ساختمانی پیشبینی شود. در نماهای آجری نیز باید الزاماتی را رعایت کنیم که در مورد آنها صحبت میکنیم.
1
در اجرای نماهای آجری باید به نوع دیوار پشتیبان که نما به آن چسپانده میشود، یا به وسیلهی آن مهار میگردد توجه شود به صورتی که دیوار پشتیبان باید ازنوع بتنی، بنایی و قاب فولادی LSF باشد. به طور کلی ملات و المانهای بنایی که برای مهار و اتصال نما به دیوار استفاده میشود باید مطابق با فصل پنجم دستورالعملهایی که در ضابطه شماره 714 ساختمان آمدهاست، باشد.
2
نمای بنایی باید به وسیله یک عضو فولادی یا نبشی در طبقات بالاتر از طبقه اول مهار شود، قبل از استفاده از این نوع مهارها باید بررسیهای لازم صورت گیرد تا از میزان مقاومت مورد نیاز آن برای این کار اطمینان حاصل شود. کیفیت، جنس و جزئیات این مهارها باز هم در فصل پنجم نشریه 714 آمدهاست.
3
برای اتصال نمای آجری به دیوار پشتیبان باید از بستهایی که از جنس فولاد ضدزنگ میباشند یا دارای پوشش گالوانیزه هستند استفاده کرد. این بستها باید در فاصلههای 60 سانتیمتری یا کمتر قرار گیرند.
4
محل اتصال نما و دیوار در امتداد بازشوها، جزء قسمتهای حساس میباشد که باید به وسیله المان مناسبی مهار گردد.
5
باید از درزهای زهکشی و زهکش پایه دیوار در صورتی که نما با فاصله از دیوار نصب میگردد، استفاده کرد.
6
المانهای لرزهای نما که سیمهای فلزی یا گیرهها هستند، باید به میلگرد بستری که در بین ردیفهای دیوار پشتیبان کار شدهاست متصل گردند. این میلگرد بستر که در دیوار پشیبان کار شدهاست باید به قاب اصلی نیز متصل و مهار گردد.
7
اتصال مسقیم نما به دیوار پشتیبان به وسیله هر المانی ممنوع میباشد، به این صورت که نمیتوان از سیمها و میلگردها به صورت مستقیم در مهار نما استفادهکرد. این کار مطابق با استانداردها نیست و کارآیی لازم را برای مهار نما ندارد به خصوص اگر لایهای از عایق بین نما و دیوار داشتهباشیم.
8
اتصال نما به دیوار پشتیبان امری کاملاً ضروری میباشد و اگر به صورت استاندارد این کار انجام نشود، باید نمای سازه را به عنوان جزئی جدا و مستقل در نظر گرفت و ارزیابی کرد.
در این مقاله به صورت مختصری به آنچه که در مورد اجرای نماهای آجری نیاز داریم پرداختیم، جزئیات اجرای نماهای آجری بسیار گسترده تر می باشد که توضیحات تکمیلی و کامل را می توان با دانلود نشریه 714 به دست آورد.